ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
«Η γη παράγει αρκετά
για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κάθε ανθρώπου, όχι όμως την απληστία του»
Γκάντι Μαχάτμα.
Η 5η
Ιουνίου έχει οριστεί το 1972 από
τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Από
τότε γιορτάζεται κάθε χρόνο, για να θυμίζει σε όλους την προστιθέμενη αξία για
την ανθρωπότητα και το μέλλον του πλανήτη και είναι μια υπενθύμιση της ευθύνης
που έχουμε απέναντι στις μελλοντικές γενιές, αλλά ταυτόχρονα και γιορτή για
ό,τι έχει επιτευχθεί στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος.
Λαμβάνοντας
υπόψη τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει
προβεί στη σύνταξη ενός μεγάλου αριθμού εκθέσεων για την παρακολούθηση και
παρουσίαση των περιβαλλοντικών εξελίξεων και την παράθεση προτάσεων και λύσεων
για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών απειλών, στις οποίες συγκαταλέγεται
και η Ατζέντα 21. Στο σύνολο των σχετικών εγγράφων διατυπώνεται η ανάγκη
ανταπόκρισης της παγκόσμιας κοινότητας σε δύο προκλήσεις: α)τη μείωση της
φτώχειας και βελτίωση της ευημερίας και ασφάλειας των φτωχών του κόσμου, με
ταυτόχρονη προστασία των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων που οι
αναπτυξιακές πρακτικές συχνά υπερεκμεταλλεύονται και καταστρέφουν και β) την
αποφυγή μιας παγκόσμιας περιβαλλοντικής καταστροφής με διαχείριση της
περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης που ήρθε ως
απάντηση σε αυτούς τους προβληματισμούς επικεντρώνεται στην οικονομία, το
περιβάλλον και την ευθυδικία, λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα των σύγχρονων
γενεών, αλλά και τα δικαιώματα των επόμενων και αναγνωρίζοντας τεχνολογικά και
πολιτικά εμπόδια (και γραφειοκρατικά: θεσμοί, οργανισμοί, εταιρείες, άνθρωποι,
παγκόσμια διακυβέρνηση, αντίσταση στην αλλαγή, πλουραλισμός αξιών) στην
υλοποίηση αποτελεσματικών μέτρων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Οι διαφορές των κρατών
στο πλαίσιο των διεθνών διαπραγματεύσεων οφείλονται, σε μεγάλο βαθμό, ακριβώς
στα διαφορετικά στάδια ανάπτυξης στα
οποία βρίσκονται και η έννοια της αειφορίας συνεκτιμά την παγκόσμια, αλλά και
περιφερειακή ανάπτυξη με όλες τις παραμέτρους τους.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις του
Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, η
Ελλάδα αύξησε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό οφείλεται κυρίως στην
αύξηση των εκπομπών των μέσων μεταφοράς, αλλά και στην αυξημένη κατανάλωση
ρεύματος (λόγω της ευρείας χρήσης λιγνίτη) και θέρμανσης από τους πολίτες. Οι
μετρήσεις αυτές είναι φυσικά εντελώς ασύμφωνες με τις οδηγίες του Πρωτοκόλλου
του Κιότο, αλλά η χώρα μας δεν πτοείται: Είναι η πρώτη παγκοσμίως που υπόκειται
σε κυρώσεις επειδή αψηφά αυτές τις οδηγίες. Σύμφωνα, μάλιστα, με την απόφαση
του τμήματος επιβολής της Επιτροπής Συμμόρφωσης του ΟΗΕ για το πρωτόκολλο του
Κιότο (με ημερομηνία 8 Ιανουαρίου 2008) που προέκυψε από τους ελεγκτές της
απογραφής των ρύπων, η Ελλάδα κρίνεται ότι βρίσκεται σε μη-συμμόρφωση, θα
πρέπει να αναπτύξει ένα σχέδιο με μέτρα και να το υποβάλλει στο τμήμα επιβολής
εντός τριών μηνών, ενώ δεν δικαιούται να συμμετέχει στους μηχανισμούς κάποιων
άρθρων του Πρωτοκόλλου (αποβληθήκαμε ουσιαστικά από το Πρωτόκολλο του Κιότο).
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η Ελλάδα και οι υπόχρεες βιομηχανίες δεν θα
μπορούν να αγοράσουν ή να πουλήσουν δικαιώματα ρύπων μέχρι να αποδείξει ότι
συμμορφώνεται με τις υποδείξεις του ΟΗΕ. Και επειδή οι κυρώσεις αυτές διασύρουν
την Ελλάδα, ενώ πλήττουν και τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που μέχρι σήμερα
είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή προσπάθεια αντιμετώπισης των κλιματικών
αλλαγών, ενώ έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά
20% έως το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη ξεκινήσει προδικαστική
διαδικασία κατά της χώρας μας. Αναμένουμε, λοιπόν, τα συμπεράσματα της αρμόδιας
επιτροπής του ΟΗΕ που θα επανέλθει σε λίγο καιρό για να εξετάσει αν έγιναν
κάποια θετικά βήματα από το ανανεωμένο εθνικό σύστημα απογραφής ρύπων.
Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα Ηνωμένων Εθνών προτείνει 12 τρόπους με τους οποίους
μπορούμε να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα,
κάνοντας έτσι την αρχή για ένα καθαρότερο περιβάλλον:
1. Δέσμευση: Μπορεί να
ακούγεται απλουστευτικό, αλλά μόνο η δήλωση ότι θα γίνουμε carbon neutral είναι
μία καλή αρχή.
2. Εκτιμάμε τη θέση μας:
Γνωρίζοντας με ποιον τρόπο εκλύεται το διοξείδιο του άνθρακα στο περιβάλλον από
εμάς τους ίδιους, στις κατ’οίκον εργασίες μας παραδείγματος χάριν, μαθαίνουμε
και πώς να το περιορίσουμε. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι της WWF που κυκλοφόρησε τον
τελευταίο καιρό μας δείχνει τον τρόπο.
3. Ορίζουμε τον στόχο μας: Σύμφωνα με έρευνες
έχει αποδειχθεί ότι ακολουθώντας έναν πιο carbon neutral τρόπο ζωής μπορούμε να
περιορίσουμε τα αέρια του θερμοκηπίου που παράγουμε κατά 10% μέσα σε ένα χρόνο.
Αυτό μπορεί να βοηθήσει άμεσα το περιβάλλον.
4. Απ-ανθρακώνουμε τη ζωή μας: Σκεφτόμαστε
ευρύτερα σε όλες τις εκφάνσεις τις ζωής μας. Μειώνουμε τους ρύπους μας,
αγοράζουμε ανακυκλώσιμα προϊόντα (π.χ. τσάντες και συσκευασίες). Οι βιομηχανίες
και βιοτεχνίες έχουν εδώ τον πρώτο λόγο.
5. Γινόμαστε ενεργειακά
αποδοτικότεροι: Βελτιώνουμε την απόδοση των κτιρίων, των υπολογιστών και των
αυτοκινήτων ως προς την ενέργεια. Σβήνουμε τα φώτα που δεν χρειάζονται στο
σπίτι ή τον υπολογιστή όταν δεν τον χρησιμοποιούμε, ανακυκλώνουμε παλιές ηλεκτρικές
συσκευές, αποφεύγουμε όσο μπορούμε τις μετακινήσεις μας.
6. Αντισταθμίζουμε σε ενέργεια
με λιγότερο άνθρακα: Στρεφόμαστε σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. αιολική ή
ηλιακή), τοποθετώντας π.χ. φωτοβολταϊκά συστήματα στην επιχείρηση ή το σπίτι
μας και προτιμάμε τα υβριδικά αυτοκίνητα.
7. Επενδύουμε σε «καθαρότερες»
εναλλακτικές: Αγοράζουμε ηλεκτρικές συσκευές και αντικείμενα που δεν εκλύουν
διοξείδιο του άνθρακα και ενημερωνόμαστε για την υγειονομικής ταφής παραγωγή
ενέργειας.
8. Γινόμαστε αποδοτικοί:
Μειώνουμε τους ρύπους μας, χρησιμοποιούμε πάλι ό,τι μπορούμε και ανακυκλώνουμε.
9. Αγοράζουμε ή πουλάμε προϊόντα και υπηρεσίες
με χαμηλό διοξείδιο του άνθρακα: Μαθαίνουμε για το ecodesign και προτρέπουμε
τις επιχειρήσεις να το κάνουν πράξη. 10. Αγοράζουμε και πουλάμε «πράσινα»:
Ενισχύουμε όπως μπορούμε τα λεγόμενα «πράσινα» προϊόντα.
11. Συνεργαζόμαστε: Οι
εκάστοτε κυβερνήσεις οφείλουν να συνεργάζονται με τις επιχειρήσεις και να
βρίσκουν λύσεις για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου.
12. Μιλάμε: Επιχειρήσεις και
οργανισμοί οφείλουν να μοιράζονται τους προβληματισμούς αλλά και τις ιδέες
τους. Για αυτόν τον σκοπό, άλλωστε, δημιουργήθηκε και ο οργανισμός Global
Reporting Initiative που συμβάλλει στην ενημέρωση ιδιωτών και μη.
Η κινητοποίηση σε επίπεδο πολιτών,
φαίνεται εν τέλει να είναι πιο ισχυρή από τις ενέργειες κυβερνήσεων,
επιστημονικών ενώσεων και οικολογικών οργανώσεων.
Η ενημέρωση και η
ευαισθητοποίηση από την οικογένεια, το σχολείο και τους φορείς κοινωνικοποίησης
ως πρώτο πυλώνα αυτής της κινητοποίησης, η αποφυγή της υπερκατανάλωσης και η
επιδίωξη της εξοικονόμησης, η συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων και η
συνειδητοποίηση της ταύτισης της προστασίας του περιβάλλοντος με την αναβάθμιση
της ποιότητας ζωής, προσφέρεται ως πολύ καλή λύση στο πρόβλημα, που δεν πρέπει
όμως να καθυστερήσει περαιτέρω.
Η άμεση ουσιαστική προσπάθεια
του ενός είναι προς το συμφέρον όλων μας.
Ευχή μας είναι η Παγκόσμια
Ημέρα Περιβάλλοντος να αποτελεί στο εξής μία ημέρα γιορτής για ό,τι έχει
επιτευχθεί στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και όχι μια ημέρα
υπενθύμισης για τη διάσωσή του.
Το Στέλεχος της Τράπεζας Χρόνου
Αιγάλεω-Χαϊδαρίου
Μιχάλης Πιτροπάκης
Στο Δίκτυο Λειτουργούν
Γραφείο Διαμεσολάβησης, Τράπεζα Χρόνου , Κοινωνικό Φαρμακείο, Κοινωνικό
Συσσίτιο και Κοινωνικό Παντοπωλείο.
Η Τράπεζα Χρόνου λειτουργεί στα πλαίσια του Δικτύου
Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης Αιγάλεω-Χαϊδαρίου και εντάσσεται στο Επιχειρησιακό
Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης και Πρόνοιας, που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό
Ταμείο και από Εθνικούς Πόρους στο πλαίσιο του «ΕΣΠΑ 2007-2013».
Καλούμε
όλες και όλους όσους επιθυμούν να συνδράμουν σε αυτήν την προσπάθεια
αλληλεγγύης και ανθρωπιάς να έρθουν σε επικοινωνία με το Δίκτυο Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης Αιγάλεω-Χαϊδαρίου στο τηλ. 210-53.20.551 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση
(www.domesaigaleohaidari.gr )
