ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

Η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων & Διεθνούς Αμνηστίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου, σε ανάμνηση της υπογραφής της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948. Όραμα των εμπνευστών της ήταν ένας κόσμος με δικαιώματα και ελευθερίες χωρίς διακρίσεις. Η επίσημη έναρξη της Ημέρας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων χρονολογείται από το 1950, όταν η Συνέλευση ενέκρινε ψήφισμα με 423 ψήφους με το οποίο καλούσε όλα τα κράτη και τους ενδιαφερόμενους οργανισμούς να υιοθετήσουν στις 10 Δεκεμβρίου κάθε έτους ως Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Αν θα επιδιώκαμε να δώσουμε έναν ορισμό για τον όρο ανθρώπινα δικαιώματα θα λέγαμε ότι είναι τα δικαιώματα που ενυπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους, τον τόπο κατοικίας, το φύλο, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το χρώμα, τη θρησκεία, τη γλώσσα κ.ο.κ. Δηλαδή με λίγα λόγια τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν θα πρέπει να επιδέχονται κανενός είδους διάκριση αλλά να αποτελούν αναφαίρετο δικαίωμα όλου του κοινωνικού συνόλου.

Αν και πρόκειται για δικαιώματα ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία δημοκρατικών κοινωνιών εντούτοις αποτελεί τραγική ειρωνεία το γεγονός ότι αν ζητηθεί από ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων να απαριθμήσουν τα δικαιώματά τους θα απαντήσουν μόνο την ελευθερία του λόγου και των θρησκευτικών πεποιθήσεων και ίσως κανά δυο ακόμη. Όμως το εύρος των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι πολύ μεγαλύτερο και εμπεριέχει επιλογές και ευκαιρίες όπως την ελευθερία να αποκτήσει κανείς μια δουλειά, να ακολουθήσει μια σταδιοδρομία, να επιλέξει το σύντροφό του, να εργάζεται και να έχει δίκαιες απολαβές χωρίς απειλές, κακομεταχείριση και αυθαίρετες απολύσεις, το δικαίωμα του ελεύθερου χρόνου, της ανεμπόδιστης μετακίνησης κ.α.

Η σημασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου ήταν πάντα βαρύνουσα, όπως προκύπτει και από τις γνωστές επαναστάσεις του 18ου αιώνα (Γαλλική επανάσταση το 1789, Πόλεμος Ανεξαρτησίας των Η.Π.Α το 1776)  οι οποίες οδήγησαν στις πρώτες ανά τον κόσμο συνταγματικές κατοχυρώσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στην εποχή μας όμως, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς η κατοχύρωσή τους είναι μεν δεδομένη από το Σύνταγμα κάθε χώρας και από συμβάσεις σε διεθνές επίπεδο, αλλά η παραβίασή τους εξακολουθεί να υφίσταται και να διευκολύνεται πολλές φορές από τα μέσα που προσφέρει πια η διαρκής τεχνολογική εξέλιξη. Έτσι, δεν είναι αρκετή μια απλή τυπική διακήρυξή τους, αλλά επιβάλλεται η αποτελεσματική εφαρμογή τους.

Θα πρέπει όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι τα ατομικά δικαιώματα δεν είναι μόνο κατευθυντήριες αρχές, εντολές ή ευχές του Συντάγματος προς τα όργανα που ασκούν τη νομοθετική λειτουργία, αλλά αποτελούν αγώγιμες έννομες αξιώσεις. Μπορεί δηλ. ο πολίτης, σε ενδεχόμενη παραβίαση των δικαιωμάτων του, να στραφεί διοικητικά ή δικαστικά εναντίον του οργάνου που εξέδωσε διάταξη ή έπραξε αντίθετα προς τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες.

Η 10η Δεκεμβρίου δεν είναι όμως μόνο Παγκόσμια Ημέρα των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων αλλά και της Διεθνούς Αμνηστίας. Η Διεθνής Αμνηστία (Amnesty International) με διεθνές αρκτικόλεξο ΑΙ, είναι μια διεθνής μη κυβερνητική ανεξάρτητη οργάνωση που συνεργάζεται με τον ΟΗΕ και έχει ως κύριο σκοπό της τη προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως αυτά έχουν θεσπιστεί για όλους τους ανθρώπους της γης ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης, πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων, χρώματος, φύλου, εκπαίδευσης κτλ. Ιδρύθηκε από τον Άγγλο νομομαθή Πήτερ Μπένενσον (Peter Benenson) τον Ιούλιο του 1961 στο Λονδίνο. Πολύ σύντομα συγκροτήθηκε η πρώτη ομάδα της οποίας τα μέλη προέρχονταν από την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Σήμερα αριθμεί περισσότερα από 2.200.000 μέλη από 150 και πλέον χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Σύμφωνα με το καταστατικό της Οργάνωσης, που υιοθετήθηκε κατά την 25η Διεθνή Γενική Συνέλευσή της η οποία συνήλθε στο Ντακάρ τον Αύγουστο του 2001, προσδιορίστηκε ως όραμα όλοι οι άνθρωποι στη Γη ν' απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ενώ τέθηκε ως κυρίαρχη αποστολή η διεξαγωγή έρευνας για την πρόληψη και καταστολή των παραβιάσεων αυτών που πλήττουν ιδιαίτερα τη σωματική και διανοητική ακεραιότητα, την ελευθερία συνείδησης και έκφρασης καθώς και την αποτροπή κάθε διάκρισης. Επιπλέον έχει ως τελικό σκοπό να μην μένει μόνο στην διαπίστωση και καταγραφή αλλά και να αναλαμβάνει και δράσεις για τον τερματισμό των παραβιάσεων των δικαιωμάτων των ανθρώπων μέσα από μια σειρά ενεργειών όπως: α) έρευνα και καταγραφή γεγονότων, β) αποκάλυψη της παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, γ) κινητοποίηση του κοινού για διαμαρτυρία, δ) άσκηση πίεσης για να αλλάξει η κατάσταση.

Ένα κείμενο για τη Παγκόσμια Ημέρα Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και Διεθνούς Αμνηστίας δεν θα μπορούσε να μην κάνει αναφορά σε έναν από τους μεγαλύτερους υπέρμαχους των δικαιωμάτων των ανθρώπων, σε έναν άνθρωπο που έθεσε σε κίνδυνο την ίδια του τη ζωή για να υπερασπιστεί το δικαίωμα των συνανθρώπων του στην ελευθερία, τη δημοκρατία, την ελεύθερη επιλογή και τόσα άλλα που σε δημοκρατικές κοινωνίες φαντάζουν αυτονόητα, σε έναν άνθρωπο που μόλις πριν λίγες ημέρες έφυγε από τη ζωή και που σίγουρα ποτέ δεν θα ξεχαστεί από το λαό του αλλά και από την υπόλοιπη παγκόσμια κοινότητα. Αυτός ο άνθρωπος δεν είναι άλλος από τον Νέλσον Μαντέλα ή αλλιώς «Μαντίμπα» όπως τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά από το όνομα της φυλής του. Έζησε μια ζωή η οποία αποτελεί πηγή έμπνευσης για κάθε γενιά. Ως υπέρτατος πολέμιος του Απαρτχάιντ κυνηγήθηκε, καταδικάστηκε και φυλακίστηκε για 27 ολόκληρα χρόνια. Ακόμη και αυτό όμως δεν στάθηκε δυνατό για να του κάμψει τις αντιλήψεις και τις αξίες του για την ανθρώπινη ζωή. Έτσι έγινε ο πρώτος μαύρος Πρόεδρος της Νότιας Αφρικής ενώ τιμήθηκε και από τη Διεθνή Κοινότητα με το Νόμπελ Ειρήνης.

Το άρθρο δεν θα μπορούσε να κλείσει διαφορετικά παρά με μια μεγάλη ρήση του μεγάλου «Μαντίμπα»:

«Ελευθερία δεν σημαίνει να λύνεις τα δεσμά κάποιου άλλου, αλλά το να ζεις με τέτοιο τρόπο που να αποδεικνύεις ότι σέβεσαι και ενισχύεις την ελευθερία των άλλων».

Το Στέλεχος  του Γραφείου Διαμεσολάβησης

Ιωάννης Παπαντωνίου  

Ανθρωπιστικός Επιστήμονας

Το Γραφείο Διαμεσολάβησης λειτουργεί στα πλαίσια του Δικτύου Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης Αιγάλεω-Χαϊδαρίου και εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο και από Εθνικούς Πόρους στο πλαίσιο του «ΕΣΠΑ 2007-2013». 

Καλούμε όλες και όλους όσους επιθυμούν να συνδράμουν σε αυτήν την προσπάθεια αλληλεγγύης και ανθρωπιάς να έρθουν σε επικοινωνία με το Δίκτυο Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης Αιγάλεω-Χαϊδαρίου στο τηλ. 210-53.20.551 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση (www.domesaigaleohaidari.gr )